1. Giới thiệu về Kinh Kim Cương
Bộ Kinh Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật Đa có một tinh thần rất mạnh mẽ giúp cắt đứt các chấp trước. Nó là một bản kinh quan trọng của Phật giáo Đại thừa. Bản kinh này đại diện cho toàn bộ Bát Nhã đại tạng. Kinh Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật là bộ kinh thứ chín trong 9 bộ Đại Bát Nhã (hội thứ 16).
Có nhiều giả thuyết về thời điểm xuất hiện cuốn kinh này, nhưng người ta tin rằng nó đã xuất hiện trước hoặc sau năm 100 sau Công Nguyên, nhưng tất cả đều là bộ Đại Bát Nhã.
Kinh này đã được dịch sang tiếng Trung Quốc bởi nhiều cao tăng và được chú sớ như sau:
1, “Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật Kinh” được dịch bởi ngài Cưu Ma La Thập đời Tần.
2, “Kim Kang Bát Nhã Ba La Mật” do Ngài Bồ Đề Lưu Chi đời Ngụy dịch.
3, “Kim Cang Bát Nhã Ba La Mật”do ngài Ba-La-Mật Đà dịch.
4, “Đệ Cửu Hội Năng Đoạn Kim Cương Phẫn” đại diện cho tân dịch bởi ngài Huyền Trang đời Đường dịch.
Ngoài ra còn có các bản dịch của các ngài như Bồ Đề Lưu Chi, Chân Đế, Nghĩa Tịnh, Đạt Ma Cấp Đà, ở Việt Nam hiện nay cũng có nhiều bản dịch như Kim Cương Giảng Giải (HT.Thanh Từ); Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật (HT.Trí Quang); Kinh Kim Cương Gươm Báu Cắt Đứt Phiền Não (HT.Nhất Hạnh),…
Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật Đa Kinh (Kinh Kim Cương), là một bản kinh quan trọng và có ảnh hưởng trong Phật giáo Đại thừa. Khi Phật giáo du nhập vào phương Đông, Kinh Kongo còn được coi là truyền tông tâm ấn của Thiền phái Trung Hoa.
Câu chuyện Ngũ tổ Hoằng Nhẫn lấy y che cửa, đã giảng dạy Kinh Kim Cương, truyền y bát cho Lục tổ Huệ Năng cho thấy tầm quan trọng của nó rất rõ ràng. Thiền tông nói, “Không cần có bộ kinh, giáo lý có thể truyền ra thế giới bên ngoài, hướng dẫn nhân tâm, nhìn thấy tự nhiên để trở thành Phật.” Phật pháp nói không nên lời, bản chất của kinh là tánh không, là dấu chỉ đích thực của giác ngộ, là dấu chỉ đích thực của niết bàn.
Ở Việt Nam, có Trần Nhân Tông Phật Hoàng, người sáng lập Thiền phái Trúc Lâm, cũng nói: “ưng vô sở trụ, nhi sinh kỳ tâm.” Khi thành đạo, ngài nói: “Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền” câu thơ của điểm dừng trước khi dừng lại có nội dung:
“Tất cả pháp không sinh
Tất cả pháp không diệt
Nếu hiểu được như vậy
Chư Phật thường hiện tiền”.
Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật theo phạn ngữ là: Vajra chedikā Prajñā pāramitā
Vajra nghĩa là Kim cương (金刚): áng chất cứng, sắc. Nó cũng có nghĩa là tia chớp, sự hủy diệt. Bảo tháp cắt bỏ nơi nó dừng lại.
Prajna nghĩa là Bát Nhã (般若): Trí Tuệ.
Paramita là Ba La Mật (波羅密): đáo bỉ ngạn.
Do đó, Vajra Prajna Paramita biểu thị một loại trí tuệ độc nhất vô nhị, được ví như một viên kim cương sắc bén, có thể loại bỏ (cắt đứt) mọi đau đớn và khổ sở để đạt được an lạc và giải thoát. Do đó, sử dụng dụ là tên kinh Kim Cương và Pháp là Bát Nhã Ba La Mật, đề kinh được lập từ dụ và pháp.
Vốn dĩ bộ kinh này không được chia thành các chương, nhưng con trai của Hoàng đế Lương Vũ là Thái tử Chu Minh đã chia ra để tra hỏi thêm về Đức Phật, nên hiện nay chúng ta biết rằng nó được chia thành 32 phần.
Ngài Tu Bồ Đề (Trung Quốc), còn được dịch là Thiện Hiền, là một trong mười vị đại đệ tử của Đức Phật và được mệnh danh là Giải Không đệ nhất. Vì vậy, với nội dung của kinh điển, ít nhiều rõ ràng rằng toàn bộ nội dung của kinh điển là do Đức Phật dạy về tánh Không.
Theo Kinh Kim Cương của HT.Thích Thiện Siêu, trong tuyển tập Vô ngã là Niết bàn xuất bản năm 2000, được trình bày thành 32 phần, có thể tóm tắt thành 3 phần như sau:
Phần Thực của Chân lý Cao quý từ “Như vậy tôi đã nghe …” Đến “trải tòa mà ngồi” là một biểu hiện của sự uy nghi hàng ngày của Ngài.
Phần quán chiếu Bát nhã trong Kinh Kim Cương từ câu: “Tu Bồ Đề tán thán Phật…” cho đến câu “Bồ tát nên an trú như ta dạy”. Đây là một đoạn văn dựa trên văn bản và ngôn ngữ mà Đức Phật dạy về việc sử dụng thiền định Bát Nhã.
Trong phần này, ngài Tu Bồ Đề đưa ra hai câu hỏi. Đó là cách một vị bồ tát có thể an trú trong tâm đó và làm thế nào để vượt qua tâm sai khi phát tâm Bồ đề tâm. Đức Phật trả lời hai câu hỏi này.
Phần Câu hỏi: Ngoại trừ hai phần trên, tất cả các văn bản khác đều thuộc phần này. Trong đoạn này Đức Phật cũng dùng chữ viết để dạy cách sử dụng sự quán chiếu prajnaparamita để xóa bỏ nghi ngờ. Tuy nhiên, phần nghi ngờ này không phải Tuệ mạng Tu Bồ Đề đưa ra, mà là do Đức Phật đã tiên đoán được mối nghi ngờ sẽ ngấm ngầm nảy sinh trong tâm của Tôn giả, chính Đức Phật đã đặt câu hỏi cho Tu Bồ Đề và chính Đức Phật đã trả lời thứ hai.
Ngay cả Tu Bồ Đề và hội chúng cũng không còn nghi ngờ gì về sự thật Bát Nhã chân không. Do đó, cụm từ “Tu Bồ Đề ư ý vân hà?” Thường được lặp lại trong phần này của văn bản.
2. Tư tưởng phá chấp phá ngã
Nhắc đến kinh Kim Cương Bát Nhã, nội dung của kinh là cắt đứt chấp trước tướng quân và chấp trước vào pháp luật, điều tra thực chất của pháp luật từ đó. Trong bản Kinh Kim Cương này, nội dung tôn kính chủ yếu chỉ những tướng chân thật của pháp luật. Những người hiểu kinh này, tức là Chân lý Bát Nhã để phân biệt giữa chân lý trần tục và chân lý tối hậu, đều có thể đạt được Chân lý thứ nhất.
Vị hoàng đế đầu tiên phải xuất thân từ một hoàng đế thế tục. Nếu bạn không hiểu thế giới, bạn không thể hiểu Đệ nhất nghĩa đế. Bởi vì Đệ nhất nghĩa đế luôn đồng hành cùng hoàng đế thế tục. Do đó, chỉ cần bạn hiểu được sự thật thế gian, thì đó cũng là niết bàn.
Chân lý thông thường là có điều kiện, tương đối, mơ hồ, không tinh khiết, đối nghịch, hay nói cách khác, là sự sống và cái chết, tuân theo quy luật và giả định của chúng sinh. Nếu các điều kiện là hài hòa, chúng sẽ hội tụ nếu các điều kiện đủ và các điều kiện không sẽ biến mất.
Nếu chúng phù hợp, có một sự giải thể không được điều chỉnh là sai. Bất cứ điều gì có sự hòa hợp của các nguyên nhân và điều kiện thì bản chất của nó là không thực. Cho nên chúng ta có tướng không thực. Vì vậy, mọi thứ xuất hiện đều vô thường và phù du. Bởi vì sự kết hợp của các điều kiện, không có tự thực thể, và không có tự thể mà không có thực thể tự thân.
Tối thượng là chân lý tuyệt đối, tiên đế, cường giả, ngộ tính, bất tương phùng, sinh tử bất diệt, kỳ ngộ vô song, phật đạo và trung đạo chân chính. Tính tổng quát thực tế có nghĩa là không chính thức, không phải tính chung chung mà không có tính tổng quát, cũng không có tính tương hỗ.
Nói cách khác, phổ biến là không phổ biến. Tách rời, tách rời, tách rời, để lại mọi dấu vết và đi theo con đường trung đạo là Phật. Nhận thức đúng tối cao, được gọi là cực quyền và nhận thức đúng đắn, cho đến khi không có luật bất khả thi. Như vậy, công lý tối cao và giác ngộ viên mãn là nơi soi gương cứu độ giác ngộ, không còn thấy ít ngã, ít pháp. Anh ta không còn thấy bất cứ ngã, bất cứ pháp nào, vì vậy anh ta đã đạt được giác ngộ đúng đắn cao nhất.
Từ quan điểm này, Đức Phật cho rằng các thuộc tính của các biểu tượng, nói chung là bốn đặc tính (ngã – nhân- chúng sinh- thọ giả), là không có thật, bởi vì chúng sinh nhận thức một cách sai lầm chúng là thực tế đã được chỉ ra. Đau khổ và đau đớn từ đây.
Đức Phật đã chỉ cho các vị Bồ tát rằng mọi sự vật và hiện tượng trên thế gian đều là ảo ảnh và giả tạm. Trong Kinh Phần 5 viết: “Ông Tu Bồ Đề, ý ông thế nào, ông có thể thấy được Như Lai ở nơi thân tướng chăng? điều đó là không thể, thưa Thế Tôn, không thể dùng thân tướng để thấy Như Lai. Bởi vì Như Lai đã từng dạy thân tướng chẳng phải thân tướng, tức thấy Như Lai”.
Có thể nói đây là cốt lõi của tư tưởng Kinh Kim Cương: vạn vật mê, Wakami vạn vật phi, Kamise Nyorai – Shogun, tức là Kiến Nyorai). Đức Phật có ba thân, và Đức Phật Thích Ca Mâu Ni xuất hiện tại thành phố Kapilavat, thành phố Kapilavat này, là Thái tử Siddhartha, con vua Tinsan và hoàng hậu Madha … 8 tướng đắc đạo, 32 tướng, 19 tuổi, pháp, 30 tuổi, đắc đạo, 49 (45) giảng phương pháp cứu người.
Đây là tam bảo tượng trưng cho sinh, lão, bệnh, tử, nhập Niết bàn năm 80 tuổi. Cho nên khi chấp tướng thì Như Lai vô tướng. Nhưng Như Lai tạng: 從 無所 来 、 亦不 所 去 是 名 如 来 – (Tông không lai, diệc không khứ thị danh Như Lai) tức là Như Lai. Nó đến từ hư không và không đi đến đâu cả, điều này chỉ dành cho Giáo pháp của Đức Phật.
Bạn có thể nhìn thấy bằng mắt thường rằng Đức Phật đã nhập diệt. Đây là một sơ đồ cơ thể đúc. Tuy nhiên, Kinh Pháp Hoa bất tử và luôn tồn tại trong ba ngàn đại thế giới, đó là tâm Phật, là chân tâm.
Trong Trung Quán Luận nói:
“Chư Pháp thực tướng giả
Tâm hành ngôn ngữ đoạn
Vô sinh diệc vô diệt
Tịch diệt như Niết bàn”
Nếu bạn có một hình thể, bạn phải đối xử với nó như dài hay ngắn, có hay không, đẹp hay xấu. Tuy nhiên, có một sự thay đổi của tên và sinh và chết. Vì tất cả các pháp đều được hình thành bởi sự kết hợp của các điều kiện, nên những gì về cơ bản được gọi là phương tiện, chẳng hạn như phương tiện được gọi là phương tiện bởi vì nó đã được “buộc phải thành lập danh”, bánh xe, trục, bàn đạp, v.v … không có gì được gọi là.
Trên thực tế, nó chẳng qua là sự kết hợp của những chi tiết và quy ước này được gọi chung đơn giản là một chiếc ô tô. Vậy là viển vông và viển vông, mãi mãi cái bàn chúng ta đang ngồi cũng được ghép bằng gỗ, đinh, vít … nhưng sau này vỡ ra thì người ta đến sửa, đem xuống bếp nấu tro có phải là cái bàn không?
“Đất nước gió nửa hợp thì lại tan
Luống những chịu muôn ngàn đau khổ
Ngũ ấm này còn có mình sao
Khác nào như cảnh chiêm bao
Biến thiên sinh diệt ai nào chủ trương”
Vì vậy, để nhìn thấy bản chất của sự vật, người ta phải nhìn thấy sự vật bằng trí tuệ của Bát Nhã. Bản chất của pháp là tịch diệt và niết bàn giống như thị. Giống như một tầm nhìn Như một tầm nhìn Như một cơ thể …
Ví như bạn đi rừng thấy cây phong lan trong rừng mang về, thấy cánh hoa của nó đẹp như cánh bướm nên đặt tên là Lan Hộ Pháp, Lan Thái Châu,…. Trong tự nhiên không có cái tên này mà chỉ là do con người phân biệt đối xử. Kinh Đại Bát Niết Bàn cho biết:
“Tri kiến lập tri
Tức vô minh bản
Tri kiến vô kiến
Tư tức niết bàn”
Tri thức và hiểu biết là quan điểm của những người bình thường luôn bám vào tri thức của bản thân, coi sự thật là trên hết. Quan điểm này theo quan điểm Phật giáo là một cách nhìn nhận rằng sự tăng trưởng của tri thức, vô minh và vô minh là gốc rễ của đau khổ, khổ đau, sinh tử, luân hồi. Kiến thức và vô minh đối với người Phật tử là một cách nhìn và biết như nó thực sự là như vậy.
Cho nên khi nhìn vào sắc tướng để thấy Như Lai, thì không thấy được Ngài, mà phải ở trong trí tuệ siêu việt. Pháp thân của Như Lai. Vì Đức Phật cũng đã nói điều này. Đức Phật nhấn mạnh rằng những lời dạy, những lời dạy của Ngài chỉ là phương tiện giống như chiếc bè để vượt sông, không phải là cứu cánh.
Bởi vì chúng sinh không biết rằng tất cả Pháp đều tồn tại, Phật giáo không có phẩm chất vốn có, và do đó không tồn tại do chấp trước. Hiểu nôm na là đạo Phật. Nhưng nếu đạo Phật không nói là sợ hãi hành vi cực đoan của chúng sinh, thì lại nói danh nghĩa thị phi để chúng sinh tránh xa.
Nếu tâm bạn dính mắc, cho dù bạn có tuân theo Pháp mà bạn thực hành hay không, thì đó cũng là tâm chấp trước, và bạn không thể dứt bỏ nó. Vững chắc Như Lai dạy thường, chớ nên dính mắc vào Pháp phi pháp, nên biết Như Lai dạy Pháp như chiếc bè. Luật pháp cũng là bất hợp pháp.
Đó là vì “không trụ” thì trống không, nên trong lời dạy của nhà Phật, nó cũng phải được xem như chiếc thuyền chở người qua sông, và chỉ là phương tiện để đến bờ, một khi đã vào bờ thì không còn ai. Bởi vì nó không nên bị bỏ lại phía sau. Khi đến bờ, người ấy vẫn chưa đạt đến sự viên mãn tột cùng của niết bàn.
Tương tự, Kinh Viên Giác dạy: (Chân lý) Chân lý không ở trong ngón tay, trong chữ viết, hay trong kinh điển dùng lời nói để truyền đạt chân lý, mà chân lý không có trong ngôn ngữ. Đức Phật nói rằng 48.000 pháp môn ở đó để giải quyết tâm trí và khả năng của chúng sinh.
Đó là lý do tại sao ông ấy nói, Y kinh đã giải thích tam giới bất công của Phật, và bộ kinh đầu tiên cũng giống như thuyết ma thuật. Trong Huyền Giác Chứng Đạo Ca nói:
“Tuyệt học vô vi nhàn đạo nhân
Bất trừ vọng tưởng bất cầu chân
Vô minh thực tánh tức Phật tánh
Huyễn hóa không thân tức pháp thân…”
Đức Phật dạy: “Ưng Vô Sở Trụ Nhi Sinh Kỳ Tâm”; Kinh văn nói: “Thế nên Tu Bồ Đề, các Bồ Tát lớn nên như thế mà sinh tâm thanh tịnh, không nên trụ nơi sắc sinh tâm, không nên trụ thanh, hương, vị, xúc, pháp sinh tâm, nên không có chỗ trụ mà sinh tâm kia”.
Đây là cốt lõi của Kinh Kim Cương. Ngày xưa, khi Lục tổ Huệ Năng làm nghề thợ rừng, nghe câu thơ này: “Linh quang giác ngộ”, năm vị trưởng giả giảng về phong ấn của tinh linh và truyền y phục, ông ta đã nghe lại bài thơ này. : “Khai sáng Nam Hạ đại đế” trở thành vị tổ thứ sáu của Thiền tông Trung Quốc.
Tóm lại, tính kiên trì của kinh kim cương là “không có trụ”, tức là không có cơ sở, là “tạo ra tinh thần”. Sau đó, nếu không có “cư trú”, có “sinh”, có không có cư trú, và loại tâm nào phát sinh?
Ưng vô sở trụ: không trụ ở chỗ nào. Đối với con người, bản thể và chúng sinh, sự sống đều do nhân duyên kết hợp mà hình thành nên tướng mạo, pháp giả tạm bợ. Đối với Lục Trang, Sắc Âm Hương Hương Cảm Ứng Pháp cũng không thể dừng lại ở đó. Bởi vì nó là sự kết hợp mà trở thành lời dạy của Đức Phật:
“Do cái này sinh
Nên cái kia sinh
Do cái này diệt
Nên cái kia diệt”
Vì pháp thân trống không, nên bạn gắn tâm đó vào đâu? Tấm chăn màu xanh lá cây giống với một màu sắc khác của một bông hoa, và trong khi nhìn bằng mắt thường thì nó trông rất đẹp, nhưng thực ra nó lại bị vò nát và khô héo mà chúng ta không hề nhận ra.
Hơn nữa, trong câu 18 của Kinh Kim Cương, Đức Phật nói, “Tiểu muội, tâm quá khứ không thể, tâm hiện tại không thể, tâm vị lai không thể,” nên dùng tâm nào để an trụ. Ta biết Phật pháp đều sai, nhưng không có nghĩa là chúng ta không thấy, không nghe, không ăn, không nói, không mang theo trong đời… cái nhìn bi quan, bi quan chết chóc, không hẳn là chủ ý của Đức Phật. Khi anh ta nhìn vào cảnh tượng và bị ám ảnh bởi nó, anh ta chìm vào ảo tưởng của nỗi thống khổ, đó là một cái nhìn trần tục của con người.
Vậy nó phải như thế nào (đối diện)? Trừ khi người ta nhìn thấy nó bằng con mắt của trí tuệ, nếu không người ta không thể thấy được bản chất của Giáo Pháp. Công tâm, tự tại, vô tư. Đây là sự ra đời của chân tâm, phật tánh, tâm luôn sáng suốt.
Có thể nói, ý niệm về sự vắng mặt không chỉ xuất hiện trong Kinh Kim Cương, mà còn xuất hiện trong hệ thống Phật giáo Đại thừa. Là người thừa kế cuối cùng của ý tưởng này, tổ tiên người Việt Nam chúng ta đã thể hiện nó trong những bài thơ và câu thơ Thiền như:
“Thân như bóng chớp có rồi không
Cây cối xuân tươi thu lão lùng
Mặc cuộc thịnh xuy đừng sợ hãi
Kìa kìa ngọn cỏ giọt sương đông”
Hay như tâm hồn tự tại của Phật hoàng Trần Nhân Tông, trong mọi điều kiện, cảnh vật vô ngại, trong Cư Trần Lạc Đạo Phú đã nói:
“Trong Nhà có Báu thôi tìm kiếm
Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền”
“Ưng Vô sở trụ nhi sinh kỳ tâm” không chỉ đơn giản là tông chỉ tu hành. Có thể xem đây là ánh sáng rực rỡ để những ai đang chìm trong bóng tối giác ngộ và có cái nhìn lạc quan hơn về cuộc sống. Được sử dụng để thực hành Bồ đề tâm. Bằng cách này, Phật tính thực sự được hiển lộ mà không dính mắc vào Pháp.
Bởi vậy, trong bài kệ cuối của kinh đức Phật dạy:
一切有為法
如夢幻泡影
如露亦如電
應作如是觀
Nhất thiết hữu vi pháp
Như mộng huyễn bào ảnh
Như lộ diệc như điện
Ưng tác như thị quán
KẾT LUẬN
Kinh Kim Cương Bát Nhã Ba La Mật là một bản kinh quan trọng của Phật giáo Đại thừa. Đức Phật đề cập đến nhiều điều phi thường khác trong kinh này, nhưng hầu hết các kinh chỉ đề cập đến những điều cốt yếu cần thiết để giữ lòng, chinh phục tâm, và chỉ ra thực tại của Giáo Pháp mà chúng ta muốn nói đến.
Để làm được điều này, hành giả không nên dính mắc vào bất kỳ đối tượng nào, chẳng hạn như Đức Phật, Giáo Pháp, hoặc những thành tựu giác ngộ xuất sắc. Muốn đạt được điều này, hành giả phải nhận ra mọi sự vật, hiện tượng đều là hư ảo, hư ảo, vô thường, vô ngã, tự ngã mà có thật, phải cố gắng tu tập sao cho tâm mình không ngừng nghỉ, an lạc..
Sau đó, bạn có thể phát huy nhân duyên tốt, cứu người hoằng pháp, thanh lọc toàn thế giới với Phật giáo, và đi theo con đường tỉnh thức. Con đường giác ngộ và giải thoát. Chân lý về tánh không trong Phật giáo vì thế rất gần với những vấn đề đạo đức và con người nảy sinh trong xã hội, bên ngoài xã hội, vượt quá tầm hiểu biết của con người, hơn là một triết lý xa rời cuộc sống.
Thông qua triết lý này, có thể mở ra những kết nối để mọi người sống và thực hành cá nhân của họ, hóa giải những đau khổ và ham muốn của họ, và đạt được cuộc sống yên bình và hạnh phúc như bây giờ.
Tham khảo tranh Thangka tại đây.